Jakarta, 24 Abril 2025 – Provedoria dos Direitos Humanos e Justiça (PDHJ) no Komisaun Nasionál Direitus Umanus Indonézia nian (Komnas HAM) foti pasu konkretu sira hodi formaliza akordu kooperasaun bilaterál ida ne’ebé foka ba hasa’e protesaun direitus umanus nian iha área fronteira sira entre nasaun rua ne’e.
Inisiativa kooperasaun nian hahú ho enkontru nivel aas ida iha Dili iha loron 17 outubru 2024, iha ne’ebé Provedór Virgílio da Silva Guterres ‘Lamukan’ no Xefe Komnas HAM Atnike Nova Sigiro konkorda kona-ba importánsia atu rezolve kestaun xave transfronteirisu sira—hanesan laiha nasionalidade (stateless), direitu traballu, no asesu ba estrutura báziku sira—liuhosi kolaborasaun.
Kooperasaun ne’ebé propoin inklui estudu konjuntu, semináriu direitus umanus, kapasitasaun ba ofisiál fronteira sira, no dezenvolvimentu resposta polítika sira atu proteje di’ak liután komunidade vulneravel sira iha fronteira. Atu formaliza parseria ne’e, instituisaun rua ne’e kompromete atu prepara Memorandu Entendimentu (MoU), ho objetivu atu lansa atividade kolaborativa iha tinan 2025.
Follow-up ba asuntu ne’e, durante Enkontru Grupu Traballu Tékniku SEANF Dahuluk ne’ebé hala’o iha Jakarta hosi loron 23 to’o 24 abril 2025, PDHJ nia Xefe Gabinete, Áureo José António Savio, hasoru malu ho Komnas HAM Sekretáriu Jerál Henry Silka Innah hodi diskute progresu MoU nian no trasa pasu sira tuirmai.
Parte rua reafirma sira nia kompromisu hodi finaliza elementu tékniku no prosesuál sira hosi akordu. MoU planeia atu asina antes ka durante Enkontru Grupu Traballu Tékniku SEANF nian daruak, ne’ebé maka tuir planu sei hala’o iha fulan-Jullu 2025 iha Indonézia.
Parseria ida-ne’e ne’ebé evolui reprezenta pasu signifikativu ida ba estabelesimentu modelu kooperasaun direitus umanus ne’ebé sustentável, transfronteirisu ne’ebé hatán ba nesesidade espesífiku sira hosi komunidade sira iha rejiaun fronteira Timor-Leste-Indonézia. Ida-ne’e mós hatudu kompromisu ne’ebé fahe ba solidariedade rejionál, aprendizajen mútua, no promosaun governasaun di’ak no dignidade umana.
This post is also available in: English