Dili : Forum Instituisaun Nasionál Direitus Umanus Sudeste Asiátiku ka Southeast Asia National Human Rights Institutions Forum (SEANF) apresia tebe-tebes ho turismu plantasaun Kafé iha Railaco, Postu Administrativu Railco Munisipiu Ermera. Apresiasaun ne’e kada membrus hato’o liu husi site visit ba Cooperativa Café Timor (CCT-NCBA) iha Railaco.
Komisáriu Nasionál Direitus Umanus Filipina, Mr. Roberto Eugenio Cadis espresa ninia sentimentu kontenti tanba bele termina forum SEANF ne’e ho vizita ba fatin plantasaun Kafé iha Railaco, ne’ebé fresku no atrativu tebes.
“ami kontenti tanba bele hetan komvite hodi mai vizita kooperativa ida ne’e, ne’ebé mós hanesan parte ida atu refresing hodi haree Kafé orgániku ne’ebé kooperativa ne’e prepara”, dehan Cadis.
Komisáriu ne’e mós halo komparasaun Kafé Timór ho Kafé mundiál, nia halo komik oituan hodi dehan katak nia buka Nescafe nia hun iha fatin neba maibé laiha. Komisariu dehan, Kafé Timor ne’ebé nia hemu iha Otel Timor ne’e di’ak, maibé se nia bele halo komparasaun ba kualidade Kafé mundiál, maka Kafé Timor tama iha rengking 20 iha star bucks list. Maibé nia hatutan, Kafé ne’ebé kualidade di’ak maka Kafé ne’ebé kuda ho adubus an orgániku.
Tanba ne’e komisáriu dehan, mesmu foin ba dahuluk nia hemu Kafé Timor, maibé nia gosta tebes Kafé-nia sabor tanba gostu no morin.
Iha fatin hanesan Program Manager NCBA, Lamelino Salsinha simu ho kontenti bainaka sira, tanba vizita ida ne’e bele marka istória foun ida ba NCBA ninia programa promove produtu Kafé ba rai liur. Nia hateten, inisiativa PDHJ nian hodi lori bainaka sira ba vizita NCBA Railaco, ne’e bele enkoraza sira atu presta servisu ne’ebé di’ak liutan hodi produs Kafé ne’ebé ho kualidade no koantidade aas.
Program Manager ne’e mós espera katak, ho prezensa bainaka internasionál sira iha knua NCBA Railaco, bele lori informasaun sobre kualidade produtu Kafé Timor ba rai liur, hodi promove liutan naran Kafé Timor nian iha nivel internasionál, atu nune’e bele atrai nasaun seluk iha mundu ne’ebé intrese atu simu eksportasaun kafé Timor.
Daudaun ne’e, Kafé Timor ne’ebé CCT-NCBA exporta, somente ba deit nasaun balu hanesan Estadus Unidus Amérika no nasaun sira seluk tan. Tanba ne’e, nia espera katak ho prezensa husi nasaun pais membrus SEANF nian, bele promove liutan produtu Kafé Timor iha nasaun membrus.
To’o oras ne’e NCBA presta ona kampu servisus ba Timor oan hamutuk 567 pesoas. Traballadores hirak ne’e mai husi munisipiu 5 mak hanesan Ermera, Liquisa, Aileu, Ainaro no Same. Tanba produsaun Kafé mai husi munisipiu 5 ne’e, entaun kada munisipiu NCBA fó servisu ba agrikultor sira hodi responde ba nesesidade dezempregu iha rai laran. Husi totál traballdores ne’e, kompostu husi feto 30 pursentu, mane 70 pursentu, ho skill ne’ebé difrente mak hanesan husi dotoramentu, mestradu, lisensiatura, diploma tres, mak hamutuk halo servisu iha NCBA.