• hasaé kuinesimentu lideransa komunitaria pdhj, maeot no mss realiza treinamentu ba lideransa komunitaria iha oecuse

    Data:  31-05-2011

    Provedoria dos Direitos Humanos e Justiça (PDHJ) liu husi direasaun nasional Direirus Humanos, Ministeriu Administrasaun Estatal e Ordenamentu Territorio (MAEOT) liu husi direasaun Nasional Administrasaun Apoiu Sucu no Ministeriu Solidaridade Sosial liu husi departamentu harií Paz no Koezaun hala’o treinamentu ba lideransa komunitaria sira iha distritu Oecuse. Treinamentu ne’e hala’o husi 24-28 Maiu 2011 iha Salaun Administrasaun lokal distritu Oecuse.

    Sr. Valerio Magno Ximenes, Directur Nasional Direitus Humanos husi PDHJ hateten katak “ treinamentu konjunta entre PDHJ, MAEOT no MSS ho objetivu atu hasae kuinesimentu lideransa komunitaria sira nian kona-ba direitus humanos, mediasaun no analiza konflitu.

    Magno sublina katak, knaar importante ida PDHJ nian liu husi Diresaun Nasional direitus Humanos mak fó kapasitasaun ba lideransa komunitaria sira  atu nune’e sira bele hatene sira-nia knaar nu’udar lideransa iha suku nia laran. Tanba lideransa komunitaria sira dala ruma sira mós nu’udar parte ida ne’ebé sai autor ba violasaun direitus humanos karik tanba sira la hatene informasaun, karik sira hatene maibe lakohi implementa. Nune’e liu husi treinamentu ne’e bele hasa’e kuinesimentu ba Xefe suku iha.

    Adjuntu Administrador Distritu Oecusse Francisco Bano hateten katak ho treinamentu neé  folin tebes ba lideransa komunitaria sira iha Oecusse tanba liu husi material sira neébé hetan durante treinamentu nuúdar bukae ba lideransa komunitaria sira atu bele aplika iha sira servisu iha suku laran liu husi rejolve kazu sivil sira neébé mak akontese.

    “Treinamentu ne’e importante tebes ba lideransa komunitaria sira atu bele hatene kona-ba direitus humanos, mediasaun no halo analiza ba konflitu3. Nune’e mos iha parte mediasaun nian lideransa komuniatria sira hatene metodu sira ne’ebé treinador sira fó atu nune’e lideransa komunitaria sir a bele rejolve kazu ki’ik sira ne’ebé akontese iha suku nia laran”. Hateten Directur Nasional Administrasaun Apoiu Suku (MAEOT) Celestino Margues”. Directur neé apela ba lideransa komunitaria sira neébé partisipa iha treinamentu referee bele hatutan informasaun ba lideransa komunitaria neébé la partisipa iha treinamentu refere.    

    Materia treinamentu mak hanesan saida mak lideransa komunitaria, knar lideransa komunitaria ligasaun ho direitus humanos, dever lideransa komunitaria, karakteristika, prinsipiu direitus humanos, dever estadu promove no protégé direitus humanos, dever lideransa komunitaria hod protégé no promove direitus humanos iha komunidade, jeneru no direitus humanos,  violensia domestika no responsalidade lideransa komunitaria ba violensia domestika no analiza ba konflitu.

    Durante treinamentu lideransa komunitaria sira antosiasmo tebes hodi tuir treinamentu referee tanba treinador uza metodu oi-oin hanesan esplikasaun, jogus, diskusaun, perguntas no resposta . Treinador iha treinamentu ne’e mai husi funsionariu PDHJ no MSS.

     Entertantu durante iha Oecuse funsionariu husi PDHJ sai mediador ba kazu neébé komunidade sira hatoó ba PDHJ ho numeru referensia 058/11/DH. Kazu referee hetan ona rezultadu liu husi resolve tuir dalan mediasaun neébé fasilita husi PDHJ iha loron 25 Maiu 2011 iha Sala enkontru Sede Regional Oecusse. Iha mediasaun neé parte rua hetan ona konkordansia ba sira nia kazu neébé iha.

     Bazeia ba Konstituisaun RDTL Artigu 27, Provedor dos Direitos Humanos e Justiça nu’udar órgaun indepedente ida iha knaar atu haree no buka hatán sidadaun sira-nia problema sakar podér públiku, atu haree loloos hahalok sira ne’ebé tuir lei no halo prevensaun no hahú prosesu tomak hodi haburas fali Justiça.

    Presiza Informasaun Kontaktu

    Lady Ximenes, TP Relasaun Públika PDHJ

    Telemovel 7304260