Navigation

Provedór Direitos Humanos no Justisa hetan harii tuir Konstituisaun Repúblika Demokrátika Timor-Leste bazeia ba artigu 27.

Artigu 27(1) husi Timor-Leste nia Konstituisaun hameno katak Provedór Direitos Humanos no Justisa sai “nu’udar órgaun independente ida-ne’ebé iha knaar atu haree no buka hatán sidadaun sira-nia problema hasoru podér públiku, hodi haree loloos hahalok sira-ne’e tuir duni lei, no halo prevensaun no hahú prosesu tomak hodi hadi’a fali injustisa.”

Konstituisaun fó ba Provedoria podér espesífiku ida atu husu revizaun ba lei sira-nia konstitusionalidade no inkonstitusionalidade liuhosi omisaun (artigu 150 no 151? husi KRDTL)

Estatutu Provedór Direitos Humanos no Justisa, Lei Nú. 7/2004, loron-20 fulan-Maiu (tuir emenda) sai nu’udar enkuadramentu jurídiku prinsipál ne’ebé trasa mandatu, podér, direitus no knaar sira Provedór no instituisaun públika sira seluk nian. Dekretu Lei ne’ebé aprova Estrutura Orgánika Provedoria ba Direitos Humanos no Justisa (Dekretu Lei Nú. 25/2011, loron-31 fulan-Maiu) fornese estrutura institusionál ida-ne’ebé klara Provedór nian tuir mandatu Provedór nian. Dekretu Lei ne’e ho loloos deklara kompeténsia oioin husi unidade oioin Provedoria nian, inklui ninia diresaun sira no mós órgaun koordenasaun koletiva.  Lejislasaun ida-ne’e, ne’ebé dala barak hanaran Lei Orgánika Provedoria nian – hetan aprova hosi Konsellu Ministru sira iha loron-13 fulan-Abríl, tinan-2011 no hetan promulga iha loron-31 fulan-Maiu, tinan- 2011.

Estatutu ida-ne’e fó enkuadramentu jurídiku ba nomeasaun no demisaun husi Provedór, ninia podér no direitu sira no knaar atu asegura implementasaun efetiva ida ba ninia mandatu. Estatutu ne’e tuirmai estabelese Gabinete Provedoria nu’udar servisu tékniku hodi apoia implementasaun husi Provedór nia mandatu.

Estatutu Provedór hetan emenda iha tinan-2009, bainhira kria tiha Komisaun Anti-Korrupsaun ho podér polítika atu kombate korrupsaun. Provedór nia mandatu inisiál atu kombate korrupsaun tuir ninia Estatutu depois hasai tiha, nune’e permite Provedór atu foka ba ninia podér rekomendasaun relasiona ho administrasaun.

This post is also available in: EnglishPortuguese