Jenebra, 17 Marsu 2025 – Koligasaun ida husi Instituisaun Nasionál Direitus Umanus (NHRI sigla Ingléz) hamutuk 16, inklui Provedoria Direitus Umanus no Justisa (PDHJ) Timor-Leste, submete ona deklarasaun eskrita konjunta ida ba Sesaun 58 Konsellu Direitus Umanus Organizasaun Nasaun Unidas (ONU) nian (24 fevereiru to’o 4 abril 2025). Deklarasaun ne’e subliña nesesidade urjente atu hametin protesaun ba direitu ema idozu sira nian iha kuadru direitus umanus globál.
Lidera hosi Komisaun Nasionál Direitus Umanus Koreia nian, deklarasaun ne’e husu atu hakerek instrumentu legál internasionál foun ida ne’ebé sei salvaguarda direitus umanus hosi ema idozu sira. Ida-ne’e tuir adosaun hosi Desizaun 14/1 hosi Grupu Traballu Abertu ONU nian kona-ba Envelhesimentu no Rezolusaun 78/324 hosi Asembleia Jerál ONU nian, ne’ebé subliña lakuna krítiku sira iha protesaun no husu asaun sira seluk.
NHRI reafirma sira nia fiar katak Konsellu Direitus Umanus ONU nian maka órgaun apropriadu atu lori esforsu sira-ne’e ba oin no defende partisipasaun signifikativu hosi ema ho idozu Organizasaun Sosiedade Sivíl, no NHRI sira iha prosesu importante ida-ne’e.
Eventu xave sira ne’ebé sei mai:
- Side Event: 10 Marsu 2025, 1-2 p.m. CET, Palásiu Nasaun sira nian (Jenebra),
- Enkontru Grupu Traballu GANHRI kona-ba Envelhesimentu no Direitu Umanu Ema Idozu sira-nian: 13 Marsu 2025, 10 dadeer-12 lokraik, iha Sentru Konferénsia Internasionál Jenebra nian.
Sesaun ba dala 58 hosi Konsellu Direitus Umanus kontinua sai hanesan plataforma krítiku ida hodi avansa direitu sira hosi ema ho idozu, ho NHRI sira ne’ebé dudu ba progresu tanjivel hodi asegura sira nia rekoñesimentu, protesaun, no igualdade iha sosiedade.
Lista husi NHRI sira ne’ebé asina:
- Kolómbia – Defeza Pueblo nian
- Etiópia – Komisaun Direitus Umanus Etiópia nian
- Finlándia – Instituisaun Direitus Umanus Finlándia nian
- Georgia – Gabinete Defensoria Públika
- Kénya – Komisaun Nasionál Direitus Umanus Kénia nian
- Korea – Komisaun Nasionál Direitus Umanus Korea nian
- Mongólia – Komisaun Nasionál Direitus Umanus Mongolia nian
- Nigeria – Komisaun Nasionál Direitus Umanus
- Filipina – Komisaun ba Direitus Umanus Filipina nian
- Polónia – Komisáriu ba Direitus Umanus
- Sérvia – Protetór ba Sidadaun sira
- Eslovénia – Provedór Direitus Umanus
- Suésia – Institutu Sueku ba Direitus Umanus
- Tailándia – Komisaun Nasionál Direitus Umanus Tailándia nian
- Timor-Leste – Provedoria dos Direitos Humanos e Justiça
- Zámbia – Komisaun Direitus Umanus
Akompaña nafatin ba atualizasaun sira seluk kona-ba asuntu direitus umanus importante ida-ne’e.
Asesu deklarasaun konjunta iha ne’e: https://www.pdhj.tl/wp-content/uploads/2025/02/Joint-Written-Submission_NHRIs_HRC58_ITEM3_as-of-17-Feb.pdf
This post is also available in: English