• PDHJ halo konsultasaun ho parseria sira PDHJ nian Hodi Halo Elaborasaun Ba Planu Estratéjiku 2024-2028 Nian

    Dili: Loron, 12 Setembru 2023, Provedor de Direitos Humanos e Justiça (PDHJ) realiza workshop konsultasaun ba planu estratéjiku periodu 2024-2028 ho tema spesifiku “Hamutuk ita Promove Boa Governasaun, Respeita, Proteje no Promove Direitus Humanus hodi Haburas Justisa iha Timor-Leste”.

    Provedor de Direitos Humanos e Justiça, Virgilio da Silva Guterres “Lamukan” iha nia diskursu hateten, workshop ne’e realiza hodi halo konsultasaun ho parseria sira PDHJ nian hodi define estratéjiku sira, programas/atividades, nomós organiza rekursu nesesariu ba implementa servisu sira hodi halo elaborasaun ba planu estratéjiku periodu 2024-2028.

    Iha diskursu abertura ba Workshop ne’e, Reprejentante Prezidente Parlamentu Nasional Segundu Vice Parlamentu Nasional, Sr. Alexandrino A. Nunes, hateten elaborasaun ida ne’e importante tebes tanba la’os de’it halo PDHJ sei kumpri tomak nia kompetensia sira tuir Konstituisaun RDTL haruka no Leis relevantes sira kona-ba PDHJ, maibe mós sei halo PDHJ servisu ho di’ak no vizivel liu tan ba oin.

    “Hau sauda no agradese ba Provedor, Sr. Virgílio da Silva Guterres “Lamukan” ho nia estrutura ne’ebé mak halo inisiativa atu halo revizaun ba Planu Estratéjiku PDHJ nian, hodi nune’e PDHJ bele hetan enerjia foun no sei dezempeña ninia papel di’ak liu tan iha futuru hodi responde espetativa sira ita nia povu nian,” dehan Segundo Vice iha abertura ba Workshop PDHJ ne’ebé realiza iha Sala Konferensia, Ministeriu Justiça, Loron, (12/09/2023).

    Nia hahutan, tinan 20 resin ona Timor-Leste ukun-an, nota katak servisu barak PDHJ nian mak foku liu ba keixa sira maibe, seidauk fó atensaun maximu ba artigus 50o no 51o ne’ebé koalia kona-ba direitu servisu no direitu ba greve no proibisaun ba lock-out.

    Ne’eduni, husu ba PDHJ atu tau matan ho seriu no didiak ba artigu rua ne’e hodi garante ba traballador sira hodi hetan justisa, no sira nia direitu sira labele violadu ka exploradu husi empregador sira. Tenki tau matan hodi traballador no empregador sira hotu hetan justisa, tuir idak-idak nia direitu. Tanba PDHJ nu’udár instituisaun estadu nian ne’ebé hetan knaar atu tau matan ba direitus umanus no justisa, tenki matan moris neon na’in, tenki brani esforsu koletivu, nune’e bele hadia futuru ne’ebé di’ak liu ba nasaun Timor-Leste.

    Nune’e, Parlamentu Nasional bele halo fiskalizasaun di’ak, maka husu ba PDHJ iha ninia relatoriu sira ne’ebé submete ba Parlamentu Nasional tenki halo analiza klean, kritiku no objetiva hodi tulun Parlamentu Nasional hodi halo lei no halo fískalizasaun ho di’ak, ho efisiente no efikaz ba politika sira guvernu nian.

    Parlamentu Nasional mós komprometidu atu rona PDHJ hodi hadia lei sira ka halo kompleta lei sira ne’ebé seidauk hatan ba assuntu sira direitus umanus no justisa nian no espera ba oin Parlamentu nasional no PDHJ bele iha kooperasaun servisu ne’ebé di’ak liu tan.

    Alende ne’e iha konsultasaun ne’e PDHJ hetan sujestaun no rekomendasaun mós husi entidades lubuk ida mak hanesan, Asosiasaun HAK, ALFELA, UN Women, AJTL, AHMDTL, JSMP, Centro Chega, Unidade Asesoria Direitus Umanus ONU iha Timor-Leste inklui reprejentante Estadu sira ne’ebé mai husi Prokuradoria Geral Estado (PGR), CAC, PNTL no Falintil-FDTL.

    Hatan ba sujestaun no rekomendasaun hirak ne’e Provedor Adjunto ba Asuntu Boa-Governação, Sr. Rigoberto Monteiro, hateten sira nia parte simu sujestaun no rekomendasaun sira ne’e hotu hodi sai hanesan bukae ida ba PDHJ wainhira halo elaborasaun ba Planu Estrateziku PDHJ 2024-2028 ne’ebé sei hala’o iha loron, 25-30 Setembru 2023 mai sei tetu mós ho kestaun sira ne’e.

    Workshop ne’e hetan mós aprejentasaun materia kona-ba Dezenvolvimentu, Progressu no Dezafius haktuir Planu Estratéjiku PDHJ 2021-2025 husi Sekretariu Ezekutivu PDHJ, Ambrosio Graciano Soares, ne’ebé partisipa mós husi Xefe Gabinete, Silvino Saldanha Pereira, Chefe Gabinete Inspesaun Auditoria Interna, Claudio do Rego, ho mós Diretores Nasional no Teritorial inklui Chefe Departementu sira PDHJ nian ho Parseiru sira husi entidades Estadu no ONG sira.