• PDHJ Lidera Enkontru Grupu Traballu Tekniku SEANF Ba Dala Uluk Ho Tema “HUMAN RIGHTS FOR ALL AND SPECIALLY IN SOUTHEAST ASIA ARE RESPECTED, PROTECTED AND ENJOYED BY ALL

    Dili: Provedoria dos Direitos Humanos e Justiça (PDHJ) iha tinan 2024 sai hanesan uma nain ba SEANF (South East Asia National Human Rights Institutions Forum ) ka Forum Instituisaun Nasional Direitus Umanus Sudeste Aziatiku. Tanba ne’e, loron 3 Abril 2024, PDHJ realiza, Primeiru Enkontru Grupu Tékniku Traballu ho tema “HUMAN RIGHTS FOR ALL AND SPECIALLY IN SOUTHEAST ASIA ARE RESPECTED, PROTECTED AND ENJOYED EQUALLY BY ALL” ne’ebé maka partisipa husi nasaun membru SEANF sira mak hanesan, Komnas HAM Indonesia, CHRP, SUHAKAM, NHRCT, MNHRC ne’ebé maka labele marka prejensa no liu de’it husi virtual meeting.

    Objetivu husi Enkontru Grupu Traballu Tekniku ne’e maka atu asegura promosaun diálogu no partisipasaun forum rejional no internasional kona-ba assuntu direitus humanus nian, Hametin parseria direitus umanus no koperasaun entre país membru sira, partilla progresu atividades husi kada membru  ne’ebé marka ona iha SEANF nia Planu Estratejiku 2022-2026 nian.

    Iha abertura Provedor de Direitos Humanos e Justiça, Sr. Virgílio da Silva Guterres “Lamukan” akresenta katak, importánsia husi SEANF nu’udar plataforma util ba membru kolaborasaun sira. Ne’eduni fiar katak, liu husi diskusaun loron rua ne’e bele hetan rejultadu diak hodi proteje no promove direitus umanus iha rejiaun sudeste ajiatiku.

    Nia hatutan, nu’udar membru SEANF ita hotu iha ona kooperasaun bilaterál hodi rezolve kestaun sira ne’ebé envolve ita-nia rejiaun. Kestaun balun ne’ebé atu diskute inklui kestaun cross Fronteira no laiha estadu ne’e maka asuntu espesífiku ba Timor-Leste no enkoraja ita-nia an atu rezolve kestaun importante ne’ebé relasiona ho ita-nia preokupasaun.

    Entretantu iha Primeiru Enkontru Grupu Tékniku Traballu ba loron dahuluk atualiza no apresenta kona-ba dezenvolvimentu no atividades husi membru SEANF sira komesa husi Konferensia SEANF ba dala 20th tinan kotuk. Tuir kedas ho aprezentasaun kona-ba prioridade sira husi Planu Estratejia SEANF nomeadamente :

     1. Asegura Direitus Umanus mak sai sentru iha ambiente COVID-19, ne’ebé Komisaun Direitus Humanus Filipina mak lidera no Komnas HAM no PDHJ   nudar co-lider;

     2. Proteje no promove direitus umanus iha negósiu ne’ebe lidera husi Komisaun Direitus Umanus Myanmar;

    3. Prevene tortura no kruel seluk, dezumanu, tratamentu aat no punisaun ne’ebe aprezenta husi Komisaun Nasional Direitus Umanus Thailândia;

    4. AICHR-SEANF kona ba Prevensaun Tortura no diálogu kona ba Deklarasaun Direitus Umanus iha ASEAN.

    Alende ne’e iha mós aprejentasaun husi Centro Nacional Chega (CNC) no Asia Justice and Rights (AJAR) ne’ebé koalia kona ba asuntu ema lakon.

    Enkontru Grupu Tékniku Traballu ne’e mós sei produs esbosu rezultadu sira husi kada asuntu tématiku sira mensionadu  ne’ebé sei kontinua pondera iha enkontru tékniku traballu tuir mai no rezultadu ikus sei adopta iha enkontru anual iha tinan ida ne’e.

    Diskusaun dahuluk ne’e rasik realiza iha Salaun Enkontru Hotel Ramelau Ai-Mutin dili, ho partisipantes husi Pais membru SEANF  nomeadamente : Komisaun Nasional Direitus Umanus Indonesia ( Komnas HAM) ema nain 5 , Komisaun Nasional Direitus Umanus Filipinas/ Commission on Human Rights of the Philippines (CHRP) ema nain 2 , Komisaun Direitus Umanus Malaysia /Human Rights Commission of Malaysia (SUHAKAM) ema nain 1, Komisaun Nasional Direitus Umanus Myanmar/ Myanmar National Human Rights Commission (MNHRC) ema nain 5 partispa deit iha Plataforma online Zoom, Komisaun Nasional Direitus Umanus Thailandia/ National Human Rights Commission of Thailand (NHRCT) ema nain 3  no Provedoria dos Direitos Humanos e Justiça (PDHJ) / Provedor  for Human Rights and Justice of Timor-Leste ema nain  30.