• PDHJ Organiza Sorumutu Autu Nivel Forum Ásia Pasífiku

    Dili : Provedora Direitus Humanus no Justisa (PDHJ) Sra. Jesuina Maria Ferreira Gomes, MPA hamutuk ho Adjuntu Provedor ba Boa Governasaun, Sr. Miguel Pereira de Carvalho, ho Adjunta Provedora ba Direitus Umanus, Sra. Benícia Eriana Magno, prezide sorumutu autu nivel Forum Ásia Pasífiku ka Asia Pacific Forum (APF), iha salaun Biblioteka PDHJ Dili, 21 to’o 22 Agustu 2019. Sorumutu ne’e hetan partisipasaun espesiál husi péritus direitus umanus no governasaun di’ak husi pais membrus APF husi Australia no Samoa. Iha biban ida ne’e, Komisáriu Maiava husi Samoa partilla informasaun sobre ninia protidaun hodi partisipa iha forum ne’e, aumesmu tempu prepara ágenda espesífiku ba área governasaun di’ak hodi fahe iha sorumutu autu nivel ne’e. “Ha’u hanoin katak ita iha semilaridade intermus geografikamente, tan ne’e ita sei ko’alia barak konaba saida mak ita atu atinji”, dehan Maiava iha enkontru ne’e. Entretantu iha loron primeiru enkontru ne’e, partisipa deit husi estrutura hirarkia ho péritus nain tolu, maibé iha segunda dia, partisipa hotu husi kargus Xefias husi Nasionais no Diretores Delegasaun Territorál haat mak hanesan DT-Same, Maliana, Baucau no DT- RAEOA. Pontus-pontu prinsipál ne’ebé foti iha forum ne’e maka konaba mandatu PDHJ nian rasik liga ho oinsa atu jere espetativa no prioritizasaun sira, nomos papél koletiva provedora nian tuir Estatutu PDHJ nian Lei nú. 7/2004. Husi parte seluk, Professor Chris husi APF Australia mós husu konaba informasaun sira relativamente ho rekomendasaun APF nian ba PDHJ konaba alterasaun sira ba lei no asesmentu sira nesesáriu ho knar PDHJ nian. Alende ne’e, ko’alia mós konaba desizaun sira tuir Estatutu PDHJ nian eng relasaun entre funsoens no oinsa atu defini funsoens, no ikus liu konaba papél espesífiku Provedora ho Adjuntu sira nian liga ho Sekretáriu Ezekutivu, kargus xefia, atu bele servisu hamutuk hodi atinji vizaun no misaun PDHJ nian. Husi parte Samoa, Komisáriu Maiava mós fahe informasaun konaba sira-nia estatutu premite mandatu rua tuir malu hanesan PDHJ nian. Tanba ne’e, iha ninia mandatu, sira halo ona inkéritu nasionál ida hodi haree konaba violensia doméstika ne’ebé ninia aproximasaun engloba partes hotu inkluindu autór krime (perpetrator). Samoa nu’udar pais kiik ho totál abitantes mais ou menus 200 mill. Tanba ne’e, iha estrutura ombudsman Samoa nian, Komisáriu ho funsionarius 12 pesoas deit, maibé sira bele halo servisu hodi defende lia loos.