• PDHJ- UNFPA Lansa Relatoriu SDSR

    Dili : Iha loron 5 Dezembru 2017, Provedoria dos Direitos Humanos e Justiça (PDHJ) hamutuk ho United Nations Population Fund (UNFPA) realiza lansamento relatoiu avaliasaun nivel Nasaun ba Saúde no Direitu Seksual no Reprodutiva (SDSR) iha Timor-Leste.

    Adjunto Provedor ba área Direitus Umanus, Dr. Horacio de Almeida iha nia abertura hateten katak, relatoriu avaliasaun nivel nasional kona-ba saúde no Direitu Seksual no Reprodutivo (SDSR) iha Timor-Leste hanesan inisiativa ne’ebé hala’o liu husi kooperasaun servisu entre PDHJ no Ajensia Fundus Nasoens Unidas nian ba Populasaun (UNFPA) iha Timor-Leste hahu husi fulan Novembru 2015, 2016 to’o 2017.

    Adjuntu hatutan, bazeia ba Planu Estratejiku Dezenvolvimentu Nasional (PEDN) 2011-2030 ne’ebé fo prioriedade ba area saúde ne’ebé hateten iha tinan 2030, Timor-Leste sei iha populasaun ne’ebé saudavel hanesan rezultadu komprehensivu, kualidade servisu saúde ne’ebé ás asesivel ba ema Timor oan hotu.

    Adjuntu realsa tan katak, relatoriu avaliasaun nivel nasional ida ne’e oferese informasaun jeral kona-ba dezafiu hirak iha área saúde inan no oan, planeamentu familiar, no edukasaun komprehensivu kona-ba seksualidade, HIV no edukasaun seksual no violasaun bazeia ba jeneru.

    Avaliasaun Nivel Nasional ida ne’e fornese analize ida ne’ebé sai gia asaun hirak husi Governu Timor-Leste no grupu interesadu nasional atu bele atinzi metas dezenvolvimentu sustentavel ho ninia alvu hirak relasiona ho saúde no direitu seksual no reprodutiva, liu-liu saúde no moris diak.

    Esplika Adjunto katak, Modelu parseria sira hanesan ne’e fó valor pozitivu iha prosesu enkuadramentu dezenvolvimentu nasional iha Timor-Leste, nune’e parte sira hodi aprende ba malu hodi responde ba nessesidade povo no nasaun nian, no espera parseria sira hanesan ne’e bele kontinua iha ambitu harii estadu no nasaun hodi asegura prosesu implemetasaun objetivu dezenvolvimentu sustentavel (ODS-SDGs), Planu Estartéjiku Dezenvolvimentu Nasional Timor-Leste nian (PEDN) no Planu Estratéjiku Nasional ba Setor Saúde (2011-2030).

    Espera Ministeriu kompetente, Governu Timor-Leste nian bele simu no buka oinsa hodi responde ba rekomendasaun sira tantu rekomendasaun prinsipal no jeral ne’ebe kontempla iha relatoriu ida ne’e iha tempu oin mai hanesan dever estadu hodi hanakonu direitus umanus liu-liu direitu ba saúde. Nune’e mos relatoriu ne’e bele sai informasaun no mata dalan ba públiku Timor-Leste.

    Molok atu ramata, hodi Provedor no Provedoria Direitus Humanus no Justisa (PDHJ) nia naran hato’o obrigado no agradesementu wa’in ba UNFPA Timor-Leste ba servisu kooperasaun ida ne’e, funsionariu sira UNFPA, Konsultan, PDHJ, sosiedade sivil no ajensia ONU hirak seluk ne’ebe durante ne’e fó kontribuisaun ba halibur informasaun, dadus no finalizasaun relatoriu ida ne’e.